De visie van het Daltononderwijs
Daltonderwijs was oorspronkelijk gebaseerd op die fundamentele pijlers: vrijheid in gebondenheid, samenwerking en zelfstandigheid. In 2012 heeft men hier nog twee extra pijlers aan toegevoegd: effectivieit en reflectie. De combinatie van deze principes zorgt er niet alleen voor dat kinderen de leerstof onder de knie krijgen maar ontwikkelt ook een aantal fundamentele skills die hun later in het leven van pas komen.
1. Vrijheid in gebondenheid
Op een Daltonschool krijgen leerlingen een bepaalde mate van vrijheid en inspraak om te bepalen wat ze zullen leren, wanneer ze welke taken uitvoeren, op welke werkplek ze dit zullen doen en of ze alleen of in groep zullen werken. De leerkracht begeleidt dit proces en vervult een rol als coach. De leerlingen krijgen de kans om initiatief te tonen en proactief te zijn en krijgt meer verantwoordelijkheid dan in een traditionele school. De leerling wordt nauwer betrokken bij zijn leerproces wordt voorbereid om later in het leven efficient zijn doelen te kunnen bereiken en vlot te kunnen samenwerken met anderen.
2. Samenwerking
Leerlingen werken regelmatig in kleinere groepjes aan taken. Ook wanneer ze zelfstandig een taak maken mogen ze elkaar consulteren. Zo leren ze van elkaar en leren ze ook om rekening te houden met anderen. Een Daltonschool is een leefgemeenschap, een weerspiegeling van de maatschappij waarn samen leren en samen leven centraal staan.
3. Zelfstandigheid
Leerlingen krijgen telkens opnieuw de kans om een aantal beslissingen zelf te maken: wanneer doe ik deze taak, wat omvat deze taak precies, werk ik samen of in groep, .. Deze keuzevrijheid leert ze zelfstandig beslissingen te nemen. Het stimuleert doelgericht aan een opdracht werken en actief leren. Tijdens het leerproces leren ze probleemoplossend denken en hulp zoeken wanneer ze dat zelf nodig achten. Dit is een belangrijke voorbereiding op een volwassen leven.
Onderwijs is altijd in ontwikkeling, en het Daltononderwijs is daar geen uitzondering op. In 2012 heeft men de drie Daltonprincipes uitgebreid tot vijf kernwaarden.
4. Effectiviteit
Doelmatig werken is een belangrijk begrip in het Daltononderwijs. Parkhurst vond dat school een weerspiegeling moet zijn van en een voorbereiding moet zijn op het latere leven. Ze is gekant tegen het frontale onderwijs, waar leerlingen de hele dag moeten stilzitten en luisteren. Ze maakt van kinderen jonge ondernemers. Ze stelt dat wanneer kinderen zelf verantwoordelijkheid dragen voor hun taken en hun leerproces, je effectiever onderwijs creëert waar de leeropbrengst groter zal zijn.
5. Reflectie
Op Daltonscholen worden op regelmatige momenten reflectiemomenten georganiseerd. Er wordt samen met de leerlingen overlegd hoe het zelfstandig werk, de planning, het samenwerken verloopt en er wordt bijgestuurd. Dit kan individueel of in groep gebeuren. Zo leren de leerlingen hun werk kritisch te benaderen en zichzelf bij te sturen waar nodig. Een leerkracht die werkt op een Daltonschool zal voortduren reflecteren op zijn of haar handelen in de klas. Ook op schoolniveau werkt men voortdurend aan de kwaliteit van het Daltononderwijs en speelt reflectie een cruciale rol.